Oog voor de kwaliteit van verpleegzorg thuis

Nu steeds meer ouderen ook bij toenemende kwetsbaarheid zo lang mogelijk thuis blijven wonen, is het belangrijk een goed beeld te krijgen van de kwaliteit van de verpleegzorg die daar wordt geleverd. CZ zorgkantoor besteedt hier veel aandacht aan, en ziet mooie ontwikkelingen. Inzet van zorgtechnologie is hierbij een actueel thema. 

Er zijn goede redenen waarom CZ zorgkantoor de laatste tijd meer aandacht besteedt aan de mogelijkheden en de kwaliteit van verpleegzorg thuis. “Dat is heel erg hard nodig, dat we naast de aandacht voor de verpleeghuiszorg in de zorginstellingen ook aandacht besteden aan de verpleegzorg in de thuissituatie.”, zegt Marjolein van Mol, kwaliteitsadviseur van de sector V&V. “Kijk naar de verschuivingen in het zorglandschap: een stijgend aantal zorgvragers in combinatie met personeelsschaarste en een begrenst aantal beschikbare plaatsen in het verpleeghuis in Nederland. Ondanks deze uitdagingen vinden wij het belangrijk dat iedereen ook in de toekomst de verpleegzorg kan ontvangen die nodig is. Bovendien, mensen willen ook graag langer thuis blijven wonen, ook als ze ouder en kwetsbaar worden. Het is zaak dat wij met die veranderingen mee bewegen. Dus is ook voor ons meer focus komen te liggen op verpleegzorg thuis en de kwaliteit daarvan. We vinden het belangrijk om inzicht te krijgen in de kwaliteit van deze zorg en de ontwikkelingen daarin, omdat wij zorg willen inkopen voor ouderen met een intensieve zorgbehoefte die van goede kwaliteit is én bijdraagt aan het langer thuis blijven wonen. Wat valt op, wat zijn goede voorbeelden? Als we daar een beeld van hebben, kunnen we zorgaanbieders inspireren en verder op weg helpen, als die er nog minder vertrouwd mee zijn.” 

Werkbezoeken

Dus worden werkbezoeken aan zorgaanbieders afgelegd. “Daarbij spreken we niet alleen met de bestuurders”, vertelt Van Mol. “We gaan juist graag in gesprek met cliënten, mantelzorgers, medewerkers en cliëntenraden om hun ervaringen te horen.”

Het beeld dat daaruit ontstaat, is tot nu toe erg divers, zegt ze. “De mogelijkheid voor de verpleegzorg thuis is erg afhankelijk van de situatie en de wensen van de cliënt. De context van de klant is enorm bepalend voor de ondersteuning en zorg die ingezet wordt. Zoveel factoren spelen een rol: de woning, de woonomgeving, de naasten, hulpmiddelen, de zorgvraag en ook het inkomen. Er is dus geen blauwdruk om invulling te geven aan verpleegzorg thuis. Wel zien we dat mensen veelal meer een ondersteuningsvraag hebben dan een verpleegkundige zorgvraag. Denk aan ondersteuning bij dagstructuur en zingeving en niet alleen het wassen/aankleden, wondzorg en medicatie. Soms is enige vindingrijkheid nodig om aan de behoefte invulling te kunnen geven. Het is geen kopie van wat in het verpleeghuis gebeurt. De woonsituatie kan wel of niet onderdeel zijn van de oplossing. En de rol van het eigen netwerk is belangrijk. Wat je aan verpleegzorg thuis biedt, moet daarop aanvullend zijn. Het is niet de bedoeling alles over te nemen of te zeggen: zo gaan we het doen. Als je daaraan goed invulling geeft, kunnen mensen ook bij toenemende kwetsbaarheid heel goed thuis blijven wonen. En dat is waardevol. Het verpleeghuis kan een terechte keuze zijn. Maar ik denk dat er niet veel ouderen zijn die graag willen verhuizen naar een verpleeghuis, wanneer er goede mogelijkheden zijn om in de eigen woonomgeving te kunnen blijven wonen. Waarbij de complexiteit van de zorg leidend is en een verhuizing naar het verpleeghuis voor mensen soms noodzakelijk is. Zolang de zorg op een verantwoorde en veilige manier thuis ingericht kan worden, denk ik dat mensen veelal de voorkeur aan geven om in de eigen woonomgeving te blijven wonen. Het is niet dé oplossing, maar kan wel een belangrijke schakel zijn naar continuïteit van zorg voor de toekomst.” 

Vertrouwen

Van Mol zegt te zien dat het voor een zorgorganisatie belangrijk is een goede visie op verpleegzorg thuis vanuit de Wet langdurige zorg te hebben. “Er is immers een groot verschil met de andere vormen van thuiszorg”, zegt ze. “Het gaat om bijdragen aan de mogelijkheid voor ouderen om langer thuis te blijven wonen. We zijn heel tevreden over wat we hiertoe zagen. Het gaf ons het vertrouwen dat er goede invulling aan wordt gegeven.”

Inzet van zorgtechnologie is hierbij een belangrijk thema. “Het is een van de schakels om de toegankelijkheid van de ouderenzorg te kunnen blijven borgen”, zegt Van Mol. “En het kan ook bijdragen aan de kwaliteit van de zorg. De mogelijkheden voor inzet van zorgtechnologie zijn de laatste jaren enorm toegenomen. We zien goede voorbeelden hiervan, maar er is nog wel grote variatie in de mate waarin deze technologie in de thuissituatie wordt ingezet. Er moet goede wifi zijn natuurlijk, maar ook de vertrouwdheid van de klant en diens naasten met de digitale mogelijkheden speelt een rol. Wel zien we dat wijkteams behoorlijk vooruitstrevend zijn in de inzet ervan, denk bijvoorbeeld aan beeldzorg en leefstijlmonitoring.” 

Goede voorbeelden delen

De werkbezoeken gaan door. “We willen blijven monitoren waarop medewerkers en klanten trots zijn”, zegt Van Mol. “Dat geeft immers een beeld van wat we als goede voorbeelden kunnen delen met de regio. We hopen dat partijen de verpleegzorg thuis als een uitdaging voor de regio gaan zien. In het verleden hadden we niet zoveel contact met zorgaanbieders die alleen verpleegzorg thuis leveren. Dat is nu duidelijk veranderd. De inzet van volledig pakket thuis is sterk aan het groeien en ik denk dat dit ouderen alleen maar ten goede komt. Daarnaast blijft ook modulair pakket thuis waardevol.”

Ook met partijen die uitsluitend intramurale ouderenzorg leveren is CZ zorgkantoor in gesprek. “Niet iedere zorgaanbieder hoeft dezelfde soort zorg te leveren”, zegt Van Mol hierover.  “Er zijn ook aanbieders die zich volledig op intramurale ouderenzorg toeleggen en daarbij dagbesteding bieden. Daarmee kunnen zij een rol spelen in de mogelijkheid voor mensen om langer thuis te blijven wonen. Ook de specialist ouderengeneeskunde en andere behandelaren kunnen ondersteunen door zijn expertise in de thuissituatie in te zetten. Iedereen kan dus binnen zijn eigen mogelijkheden een bijdrage leveren. Er is immers een gezamenlijke uitdaging om de ouderen van zorg te kunnen blijven voorzien op de wijze die het best bij hun individuele situatie past.” 

Verpleegzorg thuis is de Wlz-zorg in de thuissituatie. Dit kan in de vorm van een volledig pakket thuis (VPT), of een modulair pakket thuis (MPT) zijn. Dit kan gebruikt worden om zo lang als mogelijk thuis te blijven wonen en (nog) niet te verhuizen naar een verpleeghuis. De keuze voor een MPT of VPT is afhankelijk van de situatie van de cliënt, de zorgvraag en de mogelijkheden van de aanbieder. Dit wordt in gezamenlijkheid vormgegeven.