De waardevolle combinatie van Housing First en volledig pakket thuis

Dankzij de Housing First aanpak van LIMOR heeft de voormalig dakloze Ed Robbe, die ook psychiatrische klachten had, weer een eigen woning. Belangrijk facet in het slagen van deze aanpak – waarvoor onvoorwaardelijke toegang tot huisvesting het uitgangspunt vormt – is de scheiding tussen wonen en zorg. Voor de zorg biedt het volledig pakket thuis (VPT) de ruimte om de begeleiding te kunnen bieden die hij ook in zijn huidige omstandigheden toch nog wel nodig heeft. 

Ed Robbe heeft nu zijn eigen woning, maar daar gaat wel een verhaal aan vooraf. “Ik heb een lang psychiatrisch verleden, ik ben manisch-depressief”, vertelt hij. “Op een gegeven moment was ik in Frankrijk, en omdat ik daar dreigde te worden opgenomen ben ik gevlucht.”

Eerst de woning regelen

Toen hij in een ggz-kliniek van Parnassia terechtkwam, kreeg Peter Leurink van LIMOR een telefoontje. “Ze wisten niet zo goed wat ze met Ed moesten en vroegen of ik een woning voor hem had”, vertelt hij. LIMOR, ontstaan vanuit het Nederlandsch Leger des Heils, is een afkorting voor Landelijke Instelling Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie. Het biedt ambulante begeleiding voor mensen en beschikt ook over woonvormen. “In het verleden was het zo dat mensen zonder woning die in een kwetsbare positie verkeren eerst aan allerlei voorwaarden moesten voldoen voordat ze voor een woning in aanmerking konden komen”, vertelt Leurink. “Maar het is juist moeilijk om daaraan te voldoen als je in zo’n positie verkeert. Daarom hebben wij het omgekeerd: eerst de woning regelen en daarna aan de problemen gaan werken, Housing First dus. Aansluitend op de cliënt, want die weet uiteindelijk echt wel wat het beste voor hem is. Op basis van dat uitgangspunt heb ik ook geleerd om er niet direct tegenin te gaan als iemand irreële verwachtingen heeft. Iemand komt er gaandeweg zelf wel achter wat reëel is en wat niet, dat hoef ik niet in te vullen.” 

Zorgvuldig

Ed wist in ieder geval één ding zeker: “Ik ben niet goed in samenwonen met andere mensen”. Juist de mensen voor wie dit het geval is, vormen de belangrijkste doelgroep voor de Housing First doeleinden van LIMOR. “Bij Parnassia bestond juist twijfel over de vraag of Ed wel op zichzelf kon wonen”, vertelt Leurink. “Ik dacht van wel. Maar ik begreep ook hun twijfel. Er komt echt wel wat bij kijken om iemand die dakloos is en kwetsbaar te laten wennen aan een eigen woning. Dat proces begeleiden we dus zorgvuldig. Met als uitgangspunt dat we de eigen regie van de persoon in kwestie belangrijk vinden, en dat iemand in staat moet zijn om zijn huur te betalen en een goede buur te zijn.”

Op sleeptouw

Maar er komt ook nog iets anders bij kijken, en dat is de zorg die zo iemand nodig heeft. “Die is heel belangrijk voor mij”, zegt Robbe, “ik zou niet zonder kunnen. Dan zou ik weer op straat wonen, of in een instelling. Daar zou ik me weer moeten aanpassen en dat doe ik niet van harte.” Leurink bevestigt dit. “Ed doet het goed”, zegt hij, “maar hij moet met veel dingen toch op sleeptouw worden genomen. Niet dat hij afhankelijk is, maar bij nieuwe dingen heeft bij beslist begeleiding nodig om te leren die zelf te kunnen oppakken. En er is ook het sociale aspect, hij heeft het ook nodig dat mensen naar hem omkijken.” 

Volledig pakket thuis

Voor de zorg kan Robbe gebruikmaken van het volledig pakket thuis. “Omdat ik de trajectbegeleider ben, speel ik zelf geen rol in het regelen van VPT voor onze cliënten”, zegt Leurink, “onze trajectregisseur doet dat en heeft dus ook het contact met CZ zorgkantoor hierover. Maar ik weet wel dat VPT betekent dat je veel uren aan een cliënt kunt besteden. In feite dezelfde zorg die anders in een beschermd wonen omgeving zou kunnen worden geboden. Er staat altijd iemand klaar voor degene die voor Housing First in aanmerking komt, er wordt op je gelet. Juist voor onze doelgroep – de mensen in een kwetsbare positie die groepsongeschikt zijn dus – is VPT een belangrijk middel om hen het leven te kunnen bieden dat bij ze past.”

"De zorg is heel belangrijk voor mij, ik zou niet zonder kunnen."

In het geval van Robbe blijkt dit precies zo te werken. “Ik ben gelukkig hier”, zegt hij. “Ik heb geen vrienden maar zie de mensen van Housing First als mijn vrienden. Mijn bovenburen hebben mijn sleutels. Ze geven me af en toe wat te eten en staan altijd voor me klaar. Ik groet ze als ik ze op straat tegenkom.” Ook in ander opzicht gaat het nu veel beter met hem. Leurink vertelt: “Toen ik Ed leerde kennen, kreeg hij zoveel medicatie dat hij niet helemaal zichzelf was. Het kostte wel een jaar om die dosering af te bouwen tot het huidige niveau, maar dat is wel gelukt.” Robbe: “Ik gebruik nog steeds antipsychotica en iets tegen hoge bloeddruk, maar wel in de laagste dosering die mogelijk is.”