Leren van elkaar als basis voor toekomstbestendige zorg

De zorgkantoren willen in het veranderende zorglandschap een partner zijn voor de zorgaanbieders, om samen met hen de uitdagingen waar zij voor staan het hoofd te bieden. Regiobijeenkomsten spelen daarin een belangrijke rol, zowel in de sector verpleging en verzorging (V&V) als in de sectoren gehandicaptenzorg (GZ) en de geestelijke gezondheidszorg (GGZ).

Ze hebben allemaal zo hun uitdagingen, de zorgaanbieders in de V&V, GZ en GGZ. Patty Verschuren, zorginkoper GGZ, vertelt: “In de GGZ hebben alle regio’s hun eigen knelpunten. Waar ze allemaal mee te maken hebben, is onder andere de problematiek met de complexer wordende zorg. De combinatie van meerdere zorgproblemen maakt het ingewikkeld een passend aanbod te vinden. Ook is er schaarste op de arbeidsmarkt. De ene regio heeft al de samenwerking uitgesproken om te werken aan deze knelpunten in een intentieverklaring en in andere regio's zijn ze ook echt al stappen aan het zetten, maar ieder zo op hun eigen wijze.”   

Schaarste op de arbeidsmarkt speelt net zo goed een rol in de V&V, stelt zorginkoper V&V Camiel Geerders. “Maar wat hier verder vooral speelt, is de inzet op zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De overheid is hier heel duidelijk in: zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. Daarnaast lopen we in de V&V tegen wachtlijstproblematiek aan.”

Ook Tineke Kreijger, kwaliteitsadviseur GZ, herkent de problematiek die ook bij de andere sectoren speelt. “Er zijn ook uitdagingen in de regio’s die specifiek zijn voor de sector GZ”, vertelt ze. “Zo zijn we bijvoorbeeld aan het kijken hoe we samen met de zorgaanbieders passende zorg kunnen realiseren voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat ze zoveel mogelijk mee kunnen doen in deze complexe maatschappij, met een eigen stabiel netwerk? Deze doelgroep valt snel tussen wal en schip. Een ander voorbeeld is de veranderde zorgvraag rondom de ouder wordende cliënten met een verstandelijke beperking. Het ontwikkelen van somatische klachten en dementie is meestal niet de expertise van begeleiders binnen de sector GZ.” 

Regiobijeenkomsten

Het zijn onder andere deze uitdagingen die ter sprake komen tijdens de regiobijeenkomsten die periodiek georganiseerd worden. Kreijger vertelt: “In de GZ kenden de grote aanbieders elkaar over het algemeen al wel, maar waren de kleinere zorgaanbieders nog niet overal bekend. Gelet op de uitdagingen is hun rol echter ook erg belangrijk. Daarom hebben wij netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Niet bedoeld om diep in te gaan op de uitdagingen en de oplossingsrichtingen daarvoor, maar echt om elkaars organisatie te leren kennen en vertrouwen te krijgen in een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Naast de regiobijeenkomsten zijn in de regio ook werkgroepen opgericht om aan de slag te gaan met de verschillende uitdagingen, bijvoorbeeld over de combinatieproblematiek GZ en GGZ en een themabijeenkomst over technologische innovatie.”

In de GGZ zijn er diverse lerende netwerken waardoor de partijen elkaar vaak al kennen. “Hier ging het er vooral om de samenwerking te versterken en de knelpunten te bespreken”, zegt Verschuren. “De zorg toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit houden doe je samen. Voor ons vormen die gesprekken de basis om tot een gedeelde regiovisie te komen.”

Hetzelfde geldt in de V&V, stelt Geerders.  “Hier leren de verschillende partijen elkaar steeds beter kennen en weten ze elkaar ook steeds beter te vinden in de samenwerking. Dit leidt onder andere in de regio’s al tot een versnelling in de implementatie van nieuwe technologieën.” 

Samen verder komen

CZ zorgkantoor wil investeren in het versterken van de regionale samenwerking. “Daarom organiseren en sluiten we aan bij regiobijeenkomsten en bespreken we gezamenlijk de toekomst van de zorg in de regio’s”, zegt Verschuren.  “Om de knelpunten te kunnen oplossen, is het nodig om de samenwerking aan te gaan met bijvoorbeeld andere sectoren of gemeenten. Wij zijn hierin verbinder. Dit betekent dat we in de regiobijeenkomst bijvoorbeeld ook inkoop GZ of GZ-zorgaanbieders betrekken, en gemeenten laten aansluiten.” Kreijger: “We verzamelen ook input vanuit signalen en bijeenkomsten met zorgvragers, vertegenwoordigers en cliëntondersteuners. Deze input nemen we ook mee in de regiobijeenkomsten.”

De regiobijeenkomsten bieden ook de mogelijkheid om succesverhalen te delen, vult Geerders aan. “Wij horen verhalen uit verschillende regio’s”, zegt hij, “en het komt natuurlijk voor dat wij in de ene regio horen over een ontwikkeling die voor een andere regio ook waardevol kan zijn. Dan brengen wij aanbieders met elkaar in contact om te zorgen dat ze van elkaar kunnen leren.” Kreijger: “De input die wij bij de regiobijeenkomsten ophalen nemen we ook mee in de regioplannen die we ontwikkelen.”

Het is echt samenwerking, stelt Verschuren. “We kunnen het niet zonder de zorgaanbieders”, zegt ze. “Daar waar nodig denken we ook mee in beleids- en financieringsmogelijkheden. Ook dat is belangrijk, want de zorg moet in alle drie de sectoren echt anders georganiseerd gaan worden. Het is creatief meedenken en innoveren om ook in de toekomst voldoende zorg beschikbaar te houden van goede kwaliteit.” Geerders: “De kennis die wij uit de gesprekken ophalen, speelt daarom ook een rol voor ons om tot een gedragen inkoopbeleid te komen waarin de zorgaanbieders zich ook herkennen. Zo kunnen we samen de zorg toekomstbestendig houden.”