De kracht van ervaringsdeskundigen

CZ zorgkantoor betrekt ervaringsdeskundigen bij de werkbezoeken aan zorgaanbieders. Een samenwerking die voor ons zorgkantoor én de betrokken zorgaanbieders waardevolle inzichten oplevert. 

Sandra Stultiens, kwaliteitsadviseur sector Gehandicaptenzorg (GZ) bij ons zorgkantoor en Tineke Bosse, ervaringsdeskundige, vertellen over de ervaringen die ze samen opdoen tijdens werkbezoeken bij zorgaanbieders.

“Per zorgaanbieder bezoeken we gemiddeld twee locaties per jaar”, vertelt Sandra. “Deze werkbezoeken komen voort uit het kwaliteitskader Gehandicaptenzorg (GZ). We krijgen dan een kijkje in de keuken en zien de dagelijkse praktijk van de betreffende locatie. We lopen rond en praten met cliënten en begeleiders. Soms is er ook een gesprek met een directeur, maar dat is op zo’n dag niet het belangrijkste. Tijdens een werkbezoek horen we op een laagdrempelige manier hoe cliënten het wonen en/of werken op een bepaalde locatie ervaren en hoe de begeleiders bijdragen aan de kwaliteit van leven van de cliënt.”

Geslaagde proefperiode

Sandra: “Omdat we benieuwd waren of ervaringsdeskundigen iets konden toevoegen aan deze bezoeken, startte in 2020 een proef. Hierin onderzochten we wat de meerwaarde van de inzet van ervaringsdeskundigen is. Voor CZ zorgkantoor zijn ervaringsdeskundigen cliënten die zelf gebruikmaken van langdurige zorg en de opleiding tot ervaringsdeskundige hebben afgerond. Die proef is nu afgerond en we zijn enthousiast. Onze ervaringsdeskundigen kijken tijdens een werkbezoek met ons mee. Dat doen ze echt met een andere bril en ze voeren ook andere gesprekken. Ze gaan uit van wat echt belangrijk is voor hen als langdurige zorg gebruiker. Dat maakt de toegevoegde waarde voor ons ook zo groot. Op dit moment zijn we aan de slag met de resultaten van de proef en kijken we of we ervaringsdeskundigen breder kunnen inzetten dan alleen bij de werkbezoeken.”

Samen op werkbezoek

Afgelopen zomer ging Tineke samen met Sandra op werkbezoek bij een zorgverlener. “Het was een hele leuke en leerzame dag”, vertelt Tineke. “We spraken met bewoners, begeleiders en ook nog even met de directeur. Tijdens een gesprekje met één van de bewoners, merkte ik dat ze zenuwachtig was door alle aandacht. Ik vroeg toen of ik even haar kamer mocht zien. Daar hebben we toen rustig even zitten praten.” Het is een mooi voorbeeld van de kracht van de ervaringsdeskundige. Sandra: “Tineke had meteen goed in de gaten dat de bewoner gespannen was. Doordat zij voorstelde om even naar een andere plek te gaan, ontstond er rust. Tineke kon heel gemakkelijk het ijs breken en daardoor ontstond er een fijn gesprek.”

“Ik heb met haar gekletst over hoe alles bij haar geregeld is”, vertelt Tineke. “Hoe laat ze binnen moeten zijn, of ze gezamenlijk eten op de groep en meer van dat soort dingen.” Omdat Tineke in een appartementencomplex met vergelijkbare ondersteuning woont , wist ze precies waar ze op moest letten en waar ze naar moest vragen. Sandra vult aan: “Als je gebruikmaakt van ervaringsdeskundigen, is het belangrijk om een zo goed mogelijke match te maken tussen de ervaring van de cliënt en de zorgaanbieder waar je op bezoek gaat. Dat was hier ook het geval. De gesprekjes van Tineke met de cliënten en begeleiders leverden ons waardevolle informatie op.”

Goede voorbereiding

Een dag als deze wordt goed voorbereid. Sandra: “Ik kende Tineke al, dus was een kennismaking niet nodig. Wel deelde ik van tevoren informatie over de zorgaanbieder en de plek waar we naartoe gingen. Ook bekeken we het kwaliteitsrapport. Hierdoor gingen we allebei goed voorbereid op weg.” Tineke: “Na het bezoek praatte ik met Sandra na. Zij maakte vervolgens een rapport voor de zorgaanbieder waar we waren.” Dat rapport is de aanleiding voor een vervolggesprek met de zorgaanbieder.

Waardevolle samenwerking, betere zorg

De meerwaarde van een werkbezoek met ervaringsdeskundigen? “Leren van elkaar”, vertelt Sandra. “Het werkbezoek is bedoeld om te ervaren en inzicht te krijgen hoe de verschillende locaties handelen naar het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Ook willen we weten of er wordt gewerkt aan de verbeterdoelen uit de kwaliteitsdocumenten. Het is geen controle of onderzoek. Soms zien we dingen die beter kunnen of moeten, zaken die aan het denken zetten. Daar gaan we dan als het rapport klaar is, open een gesprek over aan met de zorgaanbieder."

Sandra: "Het werkbezoek heeft meerwaarde voor CZ zorgkantoor, omdat we over de schouder meekijken in de alledaagse praktijk. Het heeft meerwaarde voor de zorgaanbieder, die alleen al door het bezoek en door de vragen van de ervaringsdeskundige op nieuwe ideeën komt.” Tineke: “Ik verbaasde me er bij dit bezoek bijvoorbeeld over dat de bewoners om beurten een menu voor de hele groep bedenken en dat zij dit niet samen bespreken en afstemmen. Niet iedereen lust altijd alles.” Sandra besluit: “Dit soort opmerkingen kunnen tot nieuwe inzichten leiden bij cliënten, begeleiders en de directie. Zo leren we van elkaar en dat leidt tot nog betere samenwerking en kwaliteit van zorg.”