Complexe casuïstiek: "Samen de sinaasappel afpellen"
CZ zorgkantoor helpt mensen om langdurige zorg goed te regelen. Zo staat de afdeling Zorgadvies klaar met onder andere advies op maat bij complexe casussen en bemiddeling naar maatwerkplekken. Ben Klasens en Femke van Rijsewijk vertellen er meer over.
Ben: "Wij nemen een helikopterpositie in, kijken wat er nodig is om ervoor te zorgen dat de cliënt de juiste zorg krijgt."
Ben Klasens startte 2,5 jaar geleden in een nieuwe functie bij CZ zorgkantoor; hij werd verantwoordelijk voor complexe casuïstiek. “Voor die tijd waren er ook complexe casussen, maar toen waren ze onderdeel van het werk van mijn collega-adviserend verpleegkundigen op de afdeling Zorgadvies”, vertelt hij. “Het bleek vaak lastig om complexe casussen de tijd, aandacht en prioriteit te geven die ze nodig hadden. Ik kan me er volledig op toeleggen; ik heb de ruimte om snel te schakelen en me ergens écht in vast te bijten”, vertelt hij. “Dat bleek ook wel nodig. Het aantal complexe casussen neemt toe. Momenteel hebben we – ik heb versterking gekregen – er 70 in beheer, waarvan zeker een kwart actueel.”
Wat is complex?
Complex is een ruim begrip. Ben: “Onder andere gedragsproblemen van een cliënt, fysieke beperkingen, verslaving, een justitiële titel en/of de betrokkenheid van meerdere partijen kunnen een casus complex maken.We zien bijvoorbeeld vaak problemen ontstaan bij mensen met dubbele diagnoses. Bijvoorbeeld een verstandelijke beperking én een drugsverslaving. Of psychiatrische problematiek in combinatie met een laag IQ. Dat vraagt om verschillende expertises van zorgverleners, die vaak niet allemaal bij één organisatie aanwezig zijn. Wij nemen dan een helikopterpositie in, kijken wat er nodig is om ervoor te zorgen dat de cliënt de juiste zorg krijgt. We proberen schotten weg te nemen en stimuleren samenwerking tussen verschillende partijen.”
De route
De caseload van het team Complexe Casuïstiek wordt gevoed door de collega’s van de afdeling Zorgadvies. Adviserend verpleegkundige Femke legt uit: “Bij de afdeling Zorgadvies komen alle vragen en casussen binnen. Als bij ons de telefoon gaat, weten we natuurlijk nog niet hoe urgent, tijdrovend of ingewikkeld een vraag is. Daarom hebben we een beslisboom gemaakt, een tool voor ons om te bepalen bij wie de casus het beste past.”
Sinaasappel afpellen
De cliënt staat altijd centraal, stelt Ben. “Het is een kwestie van de sinaasappel afpellen. Zijn er al zorgverleners in beeld? Wie doet wat? Is er al een dossierhouder aangewezen? Wij zetten ons in voor een duurzame oplossing. Daarbij houden we rekening met de wensen en behoefte van de cliënt. Al kan het soms ook goed zijn om iemand juist níet te plaatsen op de locatie van eerste keuze. Bijvoorbeeld omdat iemands sociale netwerk meer kwaad doet dan goed. Dan helpt het soms om een passende plek te zoeken buiten het bestaande sociale netwerk.”
Regionale taskforce: gericht oplossingen zoeken, expertise delen en sparren in het belang van de cliënt!
Groot netwerk in het hele land
Ondertussen heeft CZ zorgkantoor goed zicht op welke zorgaanbieders welke zorg kunnen leveren. In elke zorgkantoorregio is een regionale taskforce actief. Dit is een periodiek overleg waarin zorgaanbieders en zorgkantoren bij elkaar komen om regionale complexe casuïstiek te bespreken. Namens CZ zorgkantoor sluit er iemand van de afdelingen Zorginkoop en Zorgadvies aan. Femke: “Voordeel daarvan: we weten van elkaar waar iedereen mee bezig is. Het hoofddoel is echter expertise delen en sparren. Gericht oplossingen zoeken voor cliënten, met elkaar naar passende woonplekken zoeken. Maar ook het delen van nieuwe ontwikkelingen binnen de organisaties en het netwerk delen en (wachtlijst)problematiek bespreken.” Ben vult aan. “Komt het team Complexe Casuïstiek ergens niet uit, ook niet met hulp van de regionale taskforce? Dan kan een casus nog ingebracht worden bij de landelijke taskforce en landelijke commissie voor complexe casuïstiek.”
Maatwerkplek
Zijn alle ‘stapjes’ gevolgd en is er nog steeds geen oplossing? Dan is er nog één laatste strohalm: een maatwerkplek. Binnen CZ zorgkantoor is Femke daar onder andere verantwoordelijk voor.
Femke: "We hebben de ruimte om buiten de lijntjes te kleuren."
“Maatwerkplekken zijn onderdeel van Zorgprogramma Volwaardig Leven. Ze zijn bedoeld voor Wlz-cliënten die tussen wal en schip vallen, niet binnen het reguliere zorgaanbod passen.” In onze zorgkantoorregio kregen sinds de start zes cliënten groen licht voor een maatwerkplek. Femke: “Wij werken samen met de zorgaanbieder van de cliënt. We bekijken wat we kunnen doen om iemand wél passende zorg te bieden. Voor maatwerkplekken hebben we de ruimte, ook financieel, om buiten de lijntjes te kleuren. Om echt iets nieuws te creëren, op maat. Om – soms letterlijk – iets te bouwen, of de juiste zorgverleners aan elkaar te koppelen. Dat is soms echt een puzzel. Maar het geeft extra voldoening als het lukt om iemand goed te helpen.”
Uitdaging
Sinds de introductie van de maatwerkplekken is duidelijk geworden dat de grootste uitdaging eigenlijk op een ander niveau ligt. “Voor de meeste mensen ís wel passend aanbod, maar het is niet beschikbaar. Of niet in eigen regio”, vertelt Femke. “Er is niet voldoende doorstroom, wachtlijsten (new window) zijn lang. Voor die mensen is de maatwerkplek niet bedoeld. CZ zorgkantoor onderzoekt de mogelijkheden om dáár iets aan te doen.”