Logeerhuis geeft naasten het broodnodige rustmoment

Logeerhuis Plezant in het Brabantse Lieshout biedt een gemoedelijke en gastvrije accommodatie aan mensen met dementie of Parkinson die nog thuis wonen. Mantelzorgers kunnen even op adem komen, om te voorkomen dat ze zelf mogelijk ook gebruik moeten gaan maken van zorg. Met de toenemende vergrijzing en druk op mantelzorgers zal de behoefte aan dergelijke initiatieven toenemen. 

Aan de totstandkoming van het Logeerhuis Plezant is heel wat discussie voorafgegaan, zegt Léonne Hezemans, coördinator van het logeerhuis. “De eerste gedachte was dat het wellicht door vrijwilligers zou kunnen worden gerund”, vertelt ze. “Maar dat idee is snel terzijde geschoven. Een logeerhuis voor mensen met dementie vergt 24/7 aanwezigheid van begeleiding en dat is een verantwoordelijkheid die je niet bij vrijwilligers kunt neerleggen. Daarom is in tweede instantie uitgegaan van alleen geplande zorg en verder gastvrouwen in dienst zonder zorgachtergrond.”

Direct was duidelijk dat regionale zorgaanbieder de Zorgboog de organisatie van een logeerhuis niet alleen zou kunnen dragen. “Zorgboog kon wel de exploitatie voor zijn rekening nemen, want het had een locatie beschikbaar. Samen met partners uit de regio – gemeenten, welzijn en een andere VVT-aanbieder – en met het zorgkantoor en de zorgverzekeraar van CZ is nagedacht over een constructie die heeft geleid tot de oprichting van het logeerhuis in 2018.” 

Financiering geregeld

Zowel de gemeente als het zorgkantoor van CZ bleken bereid om het plan voor het logeerhuis mogelijk te maken met structurele financiering. “Dat is ook nodig”, vertelt Hezemans. “Het logeerhuis biedt plaats aan zeven gasten, maar het moet ook bij slechts twee open zijn en personele bezetting hebben. Je moet een klantenbestand opbouwen en dat is kwetsbaar. Mensen kunnen altijd op het laatste moment afzeggen, bijvoorbeeld wegens overlijden of omdat ze naar een verpleeghuis gaan.”

De eerste jaren na de opening, in 2018, waren niet eenvoudig. “Zodra bij de cliënt sprake was van een grotere zorgvraag, die om de beschikbaarheid van ongeplande zorg vroeg, was logeren niet meer mogelijk”, vertelt Hezemans. “Als iemand bijvoorbeeld niet meer zelfstandig naar het toilet kan, is een zorgmedewerker nodig voor de begeleiding.” Het was in die begintijd een zoektocht naar wat aan bevoegdheid en bekwaamheid van zorgprofessionals nodig was. “Daar kwam bij dat na verloop van tijd naast mensen met dementie ook mensen met Parkinson kwamen logeren, met de cognitieve problematiek die daarmee gepaard gaat. Die vraagt om specifieke kennis van zaken.” 

Ook ongeplande zorg

Gaandeweg werd duidelijk dat voortzetting van het logeerhuis alleen mogelijk was als er ook ongeplande zorg kon worden geboden. Hezemans: “Dit is opgelost door zorgpersoneel vanuit de wijkzorg ook structureel voor Plezant te gaan inzetten. Zij kennen de gang van zaken. Ook hebben we heldere procedures beschreven voor het in- en uitchecken van de cliënten. Voor het inchecken willen we de zaken zorgvuldig regelen, dus nemen we daarvoor de tijd. Dit wordt gedaan door een verzorgende IG of een verpleegkundige. Voorafgaand aan het logeren vult een familielid een vragenlijst in en wordt een zorgplan gemaakt. De medewerker neemt dit zorgplan door met de familie wanneer iemand komt logeren en stelt het indien nodig bij. De naaste mag thuis aan de cliënt bijvoorbeeld geneesmiddelen verstrekken. Maar het personeel in het logeerhuis mag dit alleen als de procedure daarvoor zorgvuldig geregeld en vastgelegd is. Dan kan aantoonbaar correct worden gehandeld, ook in de overdracht. Je wilt de mantelzorgers ontlasten tenslotte, dus die wil je niet ’s ochtends om zeven uur nog moeten bellen omdat iets onduidelijk is. Voor extra zorgvuldigheid beginnen we ook altijd met een keer proef logeren. Dat geeft de cliënt de ruimte om te wennen aan het idee, en ons om samen met de mantelzorger te bepalen hoe we het best met bepaalde situaties kunnen omgaan.”

Het systeem van vertrek en aankomst is vergelijkbaar met hoe het in een hotel gaat. De gasten kunnen ’s middags inchecken en checken ’s ochtends uit. “Er moet tussentijds tijd zijn om de kamers schoon te maken”, zegt Hezemans. “En gasten blijven minimaal twee nachten. Anders zouden er te veel wisselingen zijn, wat onrustig is voor de andere gasten. Mensen kunnen bijvoorbeeld elke maand komen, maar ook eens in de veertien dagen of zes weken.” 

Uniek aanbod

Het logeerhuis onderscheidt zich van een zorghotel of zorgboerderij. “Op een zorgboerderij overnacht de gast niet”, legt Hezemans uit. “Het is een vorm van dagbesteding. En een zorghotel heeft niet de doelgroep die wij hier hebben. Mensen moeten daarin vaak zelf hun dag doorkomen. Iets waarin wij juist weer vergelijkbaar zijn met een dagbesteding.”

Al met al is het een uniek aanbod dat het logeerhuis biedt, stelt ze. “We bieden een vorm van zorg en ondersteuning die ervoor zorgt dat mensen met dementie of Parkinson langer thuis kunnen blijven wonen”, zegt ze. “De samenwerkingspartners hebben er bewust voor gekozen om Plezant het karakter te geven van een laagdrempelige algemene voorziening. Voor mensen uit de Peelregio, die zorg krijgen vanuit de Zorgverzekeringswet, is geen indicatie nodig. Iedereen die behoort tot de doelgroep is welkom, dus zonder tussenkomst van de gemeente. Voor mensen die zorg krijgen vanuit de Wlz en voor mensen die buiten de regio wonen gelden andere afspraken. In de coronatijd liep de bezetting terug, maar nu is die boven de tachtig procent.”

Afsluitend zegt ze: “Onze dienstverlening zet voor de betrokkenen een proces van loslaten in gang. We horen vaak terug dat het de overgang naar elders wonen gemakkelijker maakt. Mensen geven heel veel op als hun partner ziek wordt. Voor hen draagt de mogelijkheid van het logeerhuis bij aan het proces van loslaten en weer invulling geven aan hun eigen leven.”