Zorgvuldig en streng optreden tegen zorgfraude

Zorgfraude ondermijnt het zorgstelsel. CZ zorgkantoor vindt dit onaanvaardbaar en doet er alles aan om dit te voorkomen. Bovendien willen we meer aandacht voor deze problematiek rond het persoonsgebonden budget (pgb). Bij alle professionele partijen die daarbij betrokken zijn. Als we fraude signaleren, dan pakken we dat aan. En helaas doen zich in de praktijk daadwerkelijk situaties voor waarin dit noodzakelijk is, zoals onderstaande casus aantoont. 

Medio 2023 ontving CZ zorgkantoor een fraudemelding over een pgb. De budgethouder en diens zorgverleners zouden al jaren in Irak leven, er zou geen zorg geleverd worden. Tijd voor een fraudeonderzoek, of toch niet?  CZ zorgkantoor wil hierin zorgvuldig te werk gaan. De eerste stap in het proces was te verifiëren of de melding betrouwbaar was. Hiervoor werd gepoogd contact te zoeken met de melder, maar die bleek helaas niet bereikbaar. Er was recent wel een huisbezoek geweest, om de geleverde zorg te controleren. Maar uit dit huisbezoek kwamen geen bijzonderheden. Een zorgverlener had geen geregistreerd woonadres in Nederland, maar dit zien we vaker bij mensen met een migratieachtergrond die in Nederland woonachtig zijn. Al met al was er op het moment onvoldoende om een fraudeonderzoek te starten. Er moet immers een gegrond vermoeden van fraude zijn. Een fraudeonderzoek is een grote inbreuk op de privacy van mensen. 

Nieuwe melding 

Begin 2024 ontving CZ zorgkantoor een nieuwe fraudemelding, deze keer wel onderbouwd met bewijs. Zo ontvingen we over een lange periode foto’s van betrokkenen waarop te zien zou zijn dat zij in Irak verblijven. De melder was bereikbaar en bereid mee te werken aan het onderzoek. Dit was het startpunt van het fraudeonderzoek door het Bureau Bijzonder Onderzoek (BBO) van zorgverzekeraar CZ, die vanuit die hoedanigheid ook werkt voor het zorgkantoor. 

Paspoort zoek

Paspoorten vormen een goed uitgangspunt om te achterhalen of iemand wel of niet in Irak leeft. Maar niet in dit geval helaas. Eén paspoort was net kwijtgeraakt, het paspoort van de ander was vorige week verloren gegaan in de was en de derde persoon had net een nieuw paspoort aangevraagd bij de gemeente. Wat een toeval. Dan maar contact leggen met de instantie die reisgegevens bijhoudt. Het gevolg was dat we bij het zoeken langs andere wegen stuitten op de privacywetgeving. 

Verder onderzoek

Dat in de wet is geregeld dat we niet overal informatie kunnen opvragen, is begrijpelijk en terecht. De privacywetgeving beschermt ons als burgers allemaal. We vroegen de verdachten om medewerking door bankafschriften te overleggen waaruit zou blijken dat zij leven in Nederland. Denk hierbij aan afschriften van supermarkten, vaste lasten of restaurants. Dat deden ze en de bankafschriften lieten enkele betalingen zien, maar deze pasten niet bij het leven van een volwassen man. Volgens de melder zou verdachte zijn pinpas laten gebruiken door zijn zus en neefje. We zagen bijvoorbeeld uitgaven in een schoolkantine. Ook kregen we duidelijkheid dat het ontvangen salaris via het PGB kort na ontvangst volledig in cash was opgenomen of overgemaakt naar de andere zorgverlener. En dat betrokkenen inderdaad woonachtig waren in Irak. 

Confrontatie

Hiermee was het moment aangebroken om verdachten te confronteren. Via onze bronnen hoorden wij dat speciaal voor dit gesprek één verdachte uit Irak was overgevlogen. Volgens de zorgbeschrijving zou deze persoon dagelijks met de budgethouder naar de sportschool en de moskee gaan en begeleiden in de thuissituatie. De man wist echter niet te vertellen waar de sportschool was of aan te tonen dat hij een lidmaatschap had. Hij wist ook niet te vertellen bij welk pinapparaat zijn salaris werd gepind. Hij kon geen sociale contacten overleggen die kunnen bevestigen dat hij in Nederland woont. 

Conclusie

Uiteindelijk hebben wij vastgesteld dat de gewaarborgde hulp (tevens zorgverlener) degene was die wel in Nederland woonde, zorg leverde, en alles met instanties regelde. De tweede zorgverlener woonde al jaren in Irak, met zijn vrouw en kinderen. De familie had van onder andere het PGB huizen gekocht. Als gevolg hiervan vorderden we zijn salaris terug (ruim € 100.000) en ook onderzoekskosten. Het pgb is stopgezet en we hebben aangifte gedaan. Ook hebben wij de fraudeurs acht jaar geregistreerd in het Extern Verwijzingsregister. Door deze registratie worden andere financiële instellingen, zoals verzekeraars, gewaarschuwd. 

Oproep

Als u informatie heeft over mogelijke fraude met het pgb, dan ontvangen wij deze graag. U kunt dit melden op onze website. Het is mogelijk om uw melding anoniem in te dienen.